Một sinh viên đại học đang say mê trò chơi máy tính có vẻ không phải là yếu tố tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành công nghệ. Tuy nhiên, chính những trải nghiệm đơn giản như vậy lại đóng vai trò bất ngờ trong sự ra đời và phát triển của Linux, hệ điều hành mã nguồn mở đã thay đổi thế giới. Linus Torvalds, người khai sinh ra Linux, đã đưa ra một quyết định nhỏ nhưng đầy ý nghĩa, mà ít ai biết lại liên quan mật thiết đến tựa game kinh điển “Prince of Persia”.
Nguồn Gốc Linux: Từ “Prince of Persia” Đến Hạt Nhân Hệ Điều Hành
Vào đầu năm 1991, Linus Torvalds, khi đó là sinh viên tại Đại học Helsinki, Phần Lan, đã mua một chiếc máy tính cá nhân 386 bằng tiền vay sinh viên và tiền mừng Giáng sinh. Theo cuốn sách “Rebel Code: Inside Linux and the Open Source Revolution” của Glyn Moody, Linus ban đầu dự định cài đặt Minix, một phiên bản sao chép (clone) của Unix do nhà khoa học máy tính Andrew Tanenbaum phát triển để đi kèm với sách giáo khoa về hệ điều hành của ông. Linus đã đặt mua một bản Minix, nhưng phải mất một thời gian để phần mềm này đến tay anh.
Bìa sách Rebel Code: Inside Linux and the Open Source Revolution của Glyn Moody, nguồn tham khảo quan trọng về lịch sử Linux và mã nguồn mở.
Trong thời gian chờ đợi bản Minix, Torvalds đã chia thời gian của mình để thử nghiệm với các công cụ lập trình MS-DOS và giải trí với trò chơi “Prince of Persia”. Hoạt động lập trình ban đầu đó chính là nền tảng khởi nguồn cho nhân Linux (Linux kernel) sau này, còn việc chơi game lại có tác động lớn đến sự chấp nhận của Linux trong tương lai. Khi Minix cuối cùng cũng đến, Linus đã hoàn thành trò chơi, nhưng anh vẫn quyết định phân vùng ổ cứng giữa Minix và DOS để có thể tiếp tục chơi game yêu thích của mình.
Máy tính cá nhân thời kỳ đầu với hệ điều hành MS-DOS và giao diện dòng lệnh, gợi nhớ bối cảnh Linus Torvalds phát triển kernel Linux.
“Dual-Boot” – Chìa Khóa Mở Lối Cho Sự Lan Rộng Của Linux
Quyết định thiết kế nhỏ này của Linus đã chứng tỏ tầm quan trọng lớn. Ngay từ đầu, Linux đã có khả năng “dual-boot”, tức là chia sẻ máy tính với một hoặc nhiều hệ điều hành khác.
Vào những năm đầu thập niên 90, khi các bản phân phối Linux bắt đầu xuất hiện, MS-DOS và Windows đã là những hệ điều hành rất vững chắc. Người dùng có thể dễ dàng tìm thấy phần mềm cho các hệ điều hành của Microsoft tại bất kỳ cửa hàng máy tính nào, bao gồm cả các trò chơi kinh điển như “Prince of Persia”.
Theo Moody, nhiều nhà phát triển Linux ban đầu đã trích dẫn khả năng dual-boot là lý do để họ thử nghiệm một hệ điều hành mới nổi. Họ không cần phải từ bỏ hệ thống hiện có của mình để trải nghiệm Linux. Điều này khác hẳn với các hệ thống BSD thời bấy giờ, vốn yêu cầu toàn quyền sử dụng máy, và đây có lẽ là một trong những lý do chính khiến Linux trở thành hệ thống mã nguồn mở được nhiều người lựa chọn trong những năm sau đó.
Bài Học Vàng: Tương Thích Là Nền Tảng Cho Sự Phát Triển Của Hệ Điều Hành
Khả năng dual-boot chỉ là một ví dụ điển hình về việc Linux đã tập trung vào khả năng tương tác (interoperability) ngay từ những ngày đầu. Một trong những điểm tuyệt vời của Linux là nó luôn tiếp cận người dùng ở bất cứ đâu họ đang ở. Các máy ảo (Virtual Machines) và môi trường như Windows Subsystem for Linux (WSL), cùng với việc hỗ trợ nhiều chuẩn điện toán như TCP/IP, đã giúp Linux “hòa hợp” tốt với các hệ thống khác.
Linux đã được áp dụng rộng rãi vì nó có thể hoạt động hiệu quả cùng với các hệ thống khác. Một khi người dùng đã thấy được những gì Linux có thể làm bên cạnh các hệ điều hành quen thuộc, không có gì ngạc nhiên khi nó ngày càng được chấp nhận kể từ khởi đầu khiêm tốn vào đầu những năm 90.
Tóm lại, từ một quyết định đơn giản của Linus Torvalds để tiếp tục chơi “Prince of Persia”, Linux đã định hình một triết lý cốt lõi về khả năng tương thích, trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển vượt bậc của mình. Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về yếu tố này trong sự thành công và lan rộng của hệ điều hành Linux!
