Trong hành trình không ngừng nghỉ tìm kiếm một bản phân phối Linux hoàn hảo, cuối tuần này, tôi đã lên kế hoạch ghi đè cài đặt Garuda Linux trên PC chính của mình bằng một hệ điều hành thay thế mà tôi chưa từng dành thời gian khám phá đúng mức: openSUSE. Quyết định này không phải ngẫu nhiên, và tôi sẽ chia sẻ cụ thể lý do tôi thực hiện bước chuyển đổi này, cũng như những điểm đặc biệt của openSUSE đã thu hút tôi. Đây không chỉ là một sự thay đổi đơn thuần mà còn là một bước tiến trong việc tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng Linux cho công việc và giải trí cá nhân của tôi.
Đã Đến Lúc “Làm Mới” Hệ Thống Máy Tính Của Tôi
Tôi đã cài đặt Garuda Linux được vài tháng, và trong suốt thời gian đó, tôi đã “nạp” vào hệ thống tệp của mình vô số gói phần mềm để thử nghiệm, cùng với một loạt các máy ảo (virtual machine). Thú thật, tôi thường xuyên quên gỡ cài đặt những thứ đã dùng xong, dù chỉ là trong vài giây. Điều này đặc biệt đúng với các phần mềm dòng lệnh, vốn không hiển thị dưới dạng biểu tượng trên màn hình nền hay trình khởi chạy ứng dụng của tôi. Sau một thời gian, tôi cũng quên mất những gói nào được cài đặt theo ý thích cá nhân và những gói nào là quan trọng đối với hệ thống. Tất cả những “rác rưởi” này cứ thế tích tụ, và cuối cùng, việc “dọn dẹp” bằng cách cài lại từ đầu trở nên dễ dàng hơn là cố gắng khôi phục một hệ điều hành sạch sẽ và gọn gàng.
Vì vậy, đã đến lúc “nuke” (cài lại từ đầu) hệ thống. Tôi không hề không hài lòng với Garuda Linux; thực tế, tôi sẽ khá hài lòng nếu chỉ cần tải xuống ISO mới nhất và bắt đầu lại với nó. Tuy nhiên, “hội chứng sợ bỏ lỡ” (FOMO) các bản phân phối Linux đã chiến thắng tôi, và tôi không thể không tự hỏi còn gì khác ngoài kia đang chờ được khám phá.
Chu Kỳ Phát Hành Độc Đáo Của openSUSE Thu Hút Sự Chú Ý Của Tôi
Trong số vô vàn các bản phân phối Linux hiện có, openSUSE nổi bật với chu kỳ phát hành kép của mình. Bạn có thể chọn phiên bản rolling release của openSUSE, được gọi là Tumbleweed, hoặc một phiên bản point release truyền thống hơn mang tên Leap. Để dễ hình dung, Arch Linux nổi tiếng với mô hình rolling release, trong khi Ubuntu Linux từ lâu đã gắn bó với các bản point release định kỳ.
Tôi có những cảm xúc lẫn lộn về các bản phân phối sử dụng mô hình rolling release. Một mặt, tôi rất thích việc nhận được các bản cập nhật phần mềm mới nhất ngay khi chúng sẵn sàng. Điều này rất hữu ích cho công việc của tôi khi tôi thường xuyên viết báo cáo về các thông báo cập nhật, chẳng hạn như khi Plasma 6.4 ra mắt, hay bản phát hành Geany gần đây. Tôi thường có thể thử nghiệm phần mềm mới và chụp ảnh màn hình ngay khi chúng đang gây chú ý.
Mặt khác, đã hơn một lần các bản cập nhật đến quá sớm và gây ra những phiền toái nhỏ hoặc mang đến một tính năng mới hay thiết kế lại mà tôi không mấy hào hứng. Tôi đặc biệt cảnh giác với việc cập nhật quá “máu mặt” khi nói đến thiết lập homelab của mình; tôi cần các máy chủ của mình phải luôn hoạt động ổn định.
Máy tính xách tay chạy blendOS, một distro Linux đa năng
Tôi nghĩ rằng sự đánh đổi giữa những phiền toái đôi khi xảy ra với việc luôn có phần mềm tiên tiến nhất là xứng đáng trên máy tính để bàn của mình, đó là lý do tại sao tôi cài Garuda. Tuy nhiên, tùy chọn của openSUSE để sử dụng một phiên bản ổn định riêng cho máy chủ lại có sức hấp dẫn độc đáo đối với tôi. Điều đó có nghĩa là, về lý thuyết, tôi sẽ có thể sử dụng cả một máy tính để bàn luôn cập nhật và một máy chủ cực kỳ ổn định mà không cần phải ghi nhớ các lệnh riêng biệt để bảo trì chúng. Hiện tại, trình quản lý gói của Garuda và trình quản lý gói trên hệ điều hành DietPi nơi một số dịch vụ homelab tự lưu trữ của tôi đang chạy là hoàn toàn khác biệt. Ý tưởng thống nhất trải nghiệm người dùng mà không phải hy sinh các ưu tiên phần mềm cho từng thiết bị thực sự là điều đang lôi kéo tôi đến với openSUSE.
YaST: Giấc Mơ Của Người Dùng Linux Nâng Cao
Tôi đã nghe rất nhiều về phần mềm YaST của openSUSE, với cái tên khá “kỳ lạ”, nhưng dường như nó giống như Bảng điều khiển (Control Panel) nổi tiếng của Windows. Bố cục chắc chắn gợi nhớ đến Control Panel, và khi thử nghiệm nó trong máy ảo, tôi ngay lập tức nhận thấy một số công cụ hữu ích như trình xem nhật ký systemd và trình quản lý bộ nạp khởi động (boot loader). Tôi rất háo hức được khám phá các tùy chọn cấu hình đồ họa tại đây, giống như tôi đã rất thích thú khi “nghịch” với trình quản lý cài đặt RANI của Garuda.
Giao diện trình quản lý cài đặt YaST của openSUSE với nhiều tùy chọn cấu hình
Công bằng mà nói, có nhiều lý do khác để cài đặt openSUSE ngoài những gì tôi đã liệt kê ở đây. Ví dụ, nếu bạn có một bộ xử lý i686 cũ, openSUSE là một trong số ít các bản phân phối Linux vẫn cung cấp ảnh CPU 32-bit. Mặc dù vậy, tôi cũng xin lưu ý rằng đồng nghiệp của tôi, Corbin Davinport, đã gặp khó khăn khi cài đặt openSUSE 32-bit, vì vậy tôi không thể đảm bảo nó sẽ hoạt động tốt cho mục đích đó.
Kế Hoạch Cài Đặt Và Thử Nghiệm openSUSE Của Tôi
Tôi sẽ tải phiên bản Tumbleweed, tức là phiên bản rolling release của openSUSE, và tôi sẽ cài đặt nó trực tiếp lên hệ điều hành Garuda Linux của mình trong thiết lập dual-boot với Windows. Điều này nghe có vẻ “phá hoại”, và đúng là như vậy, nhưng tôi đã học được cách linh hoạt trong việc “nhảy distro” (distro-hopping). Tôi lưu giữ các tệp quan trọng của mình trên dịch vụ Nextcloud, vì vậy bất cứ khi nào tôi xóa một hệ điều hành, động thái đầu tiên tôi làm là cài đặt Nextcloud, đăng nhập và đồng bộ hóa các tệp tôi cần. Tôi cũng giữ một bản sao lưu mọi thứ bằng Back in Time.
Sau đó, tôi sẽ bắt đầu xem qua danh sách phần mềm cần thiết và cài đặt tất cả chúng trên openSUSE, giả sử chúng có sẵn thông qua các kho lưu trữ của họ. Đôi khi tôi có thể tránh các vấn đề về kho lưu trữ và bỏ qua việc cài đặt phần mềm hoàn toàn bằng cách sử dụng các AppImages không phụ thuộc vào bản phân phối. Tôi giữ một số AppImages trên ổ USB cho mục đích này.
Màn hình khởi chạy ứng dụng hiển thị nhiều ứng dụng trên laptop Kubuntu Focus Ir16 Gen 2
Không giống như nhiều bản phân phối phổ biến, openSUSE không có các ảnh ISO riêng biệt cho từng tùy chọn môi trường desktop (DE) khác nhau. Thay vào đó, như tôi đã tìm hiểu khi khởi động máy ảo, bạn sẽ chọn DE mình muốn trong quá trình cài đặt. Các tùy chọn của bạn là GNOME, KDE Plasma và Xfce. Thú vị thay, còn có một tùy chọn “generic desktop” (màn hình nền chung) nữa. Tôi đã thử nó trong máy ảo vì tò mò, và nó hóa ra là icewm, một môi trường desktop tối giản.
openSUSE với môi trường desktop icewm tối giản và nhiều ứng dụng đang mở
Thành thật mà nói, tôi là một fan cuồng của KDE Plasma. Tôi chưa bao giờ thực sự thích thú khi sử dụng GNOME, và mặc dù tôi không ngại Xfce, tôi cảm thấy sự nhấn mạnh vào hiệu quả của nó là không cần thiết trên máy tính để bàn có cấu hình tốt của tôi. Dù sao đi nữa, tôi đã quen với Plasma sau một thời gian dài sử dụng Garuda Dragonized edition và Kubuntu Linux. Mặc dù việc thử nghiệm icewm trong phiên bản ảo hóa của openSUSE khá vui, nhưng để có một sự so sánh tốt, tôi sẽ phải cài đặt Plasma và xem có gì khác biệt.
Kết Luận
openSUSE, với chu kỳ phát hành kép linh hoạt, công cụ quản lý hệ thống YaST mạnh mẽ và khả năng tùy biến sâu, đã trở thành lựa chọn hấp dẫn cho hành trình “làm mới” hệ thống Linux của tôi. Việc có thể tận hưởng sự cập nhật liên tục của Tumbleweed trên máy tính để bàn và sự ổn định của Leap cho homelab, tất cả trong một hệ sinh thái quen thuộc, thực sự là một điểm cộng lớn.
Nếu bạn cũng muốn tự mình thử openSUSE vào cuối tuần này, bạn có thể làm theo các bước của tôi và truy cập trang tải xuống Tumbleweed hoặc trang tải xuống Leap. Bạn phải chọn giữa một ảnh cài đặt offline và một ảnh “network” (mạng). Bạn nên chọn ảnh offline trừ khi bạn có những hạn chế đáng kể về băng thông internet. Sau khi có được nó, bạn có thể tham khảo hướng dẫn chung của chúng tôi về cách cài đặt Linux, hoặc sử dụng tài liệu chính thức của openSUSE để có thêm sự hỗ trợ. Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn với openSUSE trong phần bình luận bên dưới!
