Kể từ khi tựa game Street Fighter II lần đầu xuất hiện tại các trung tâm giải trí vào năm 1991, các lệnh “motion input” đã trở thành một phần không thể thiếu, định hình nên bản sắc của thể loại game đối kháng. Mặc dù không phải ai cũng yêu thích sự phức tạp của chúng – thậm chí nhiều người còn từ bỏ cả thể loại này vì yếu tố đó – nhưng có một lý do sâu sắc khiến motion input vẫn tồn tại và phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay. Chúng không chỉ là một cơ chế điều khiển, mà còn là linh hồn, là thách thức và là nguồn cảm hứng tạo nên sự khác biệt cho game đối kháng.
Motion Input: Tại Sao Lại Gây Chia Rẽ?
Nếu bạn đã từng thử qua một tựa game đối kháng truyền thống, chắc chắn bạn đã ít nhiều trải nghiệm với motion input. “Motion input” là những chuỗi lệnh điều khiển yêu cầu người chơi thực hiện một loạt các thao tác di chuyển hướng liên tục, kết hợp với các nút bấm để thi triển các đòn tấn công đặc biệt. Ví dụ, người hâm mộ Street Fighter sẽ dễ dàng nhận ra lệnh “quarter circle forward” – bao gồm việc nhấn nút “xuống” và xoay cần hoặc phím định hướng 90° sang phải – chính là khởi đầu cho đòn “Hadouken” biểu tượng của Ryu và Ken.
Các lệnh motion input có độ phức tạp đa dạng. Chẳng hạn, Hadouken của Street Fighter II nổi tiếng là một chiêu thức tương đối đơn giản để thực hiện, chỉ yêu cầu người chơi thực hiện một chuỗi quarter circle forward và nhấn một nút “đấm”. Tuy nhiên, mỗi bộ chiêu của nhân vật trong game đối kháng đều là sự pha trộn giữa các lệnh đơn giản và những chuỗi input dài, đòi hỏi kỹ thuật cao hơn.
Giao diện hiển thị các lệnh motion input phức tạp trong game The King of Fighters 2002 Unlimited Match với nhân vật Geese Howard
Một số đòn tấn công yêu cầu người chơi thực hiện nhiều chuỗi quarter circle và các nút bấm liên tiếp trong thời gian ngắn. Những đòn khác lại liên quan đến các motion input phức tạp hơn như half-circle (di chuyển hướng 180°), charge motions (giữ một hướng trước khi nhanh chóng nhấn hướng ngược lại), hoặc dragon punch (DP) motions, bắt đầu bằng một hướng trái hoặc phải trước khi nhấn xuống theo chuyển động hình chữ Z.
Thực tế, đa số các motion input không quá khó để thực hiện khi luyện tập một mình, nhưng thách thức thực sự đến khi bạn phải thực hiện chúng dưới áp lực cao. Mọi thứ trở nên khó khăn khi bạn phải thực hiện hoàn hảo nhiều chuyển động liên tiếp để tung ra một đòn khi đang chiến đấu với đối thủ khác. Dành quá nhiều thời gian để thực hiện các chuyển động này sẽ khiến bạn dễ bị tấn công, buộc bạn phải hoàn thành các lệnh input càng nhanh càng tốt. Điều này có vẻ không quá khó đối với những người hâm mộ game đối kháng lâu năm đã thành thạo các motion input, nhưng người chơi thiếu kinh nghiệm rất dễ mắc lỗi lặp đi lặp lại với những chuyển động phức tạp hơn.
Đây chính là điểm khác biệt của motion input so với các sơ đồ điều khiển trong các thể loại game khác. Trái ngược với các điều khiển đơn giản và trực quan thường thấy, motion input đòi hỏi sự luyện tập để hiểu và thành thạo đúng cách. Nếu bạn muốn học bất cứ điều gì vượt ra ngoài những điều cơ bản trong bộ chiêu của một nhân vật, bạn sẽ được khuyến khích dành thời gian ghi nhớ và luyện tập các chuyển động khó và các lệnh input chính xác. Việc học motion input có thể tốn rất nhiều thời gian, và đây là một lý do lớn khiến nhiều người chơi gặp khó khăn khi muốn tham gia vào thế giới game đối kháng.
Sự phức tạp này còn tăng lên khi một số tựa game đối kháng như Tekken 7 và The King of Fighters XV sở hữu danh sách nhân vật khổng lồ với hơn 50 võ sĩ có thể chơi được. Thậm chí một số nhân vật trong Tekken còn có hơn 100 lệnh và chuỗi tấn công độc đáo. Dù bạn không cần phải học cách chơi tất cả các nhân vật, nhưng chỉ riêng việc tìm ra nơi để bắt đầu cũng đã có thể gây choáng ngợp cho người chơi mới.
Toàn bộ danh sách nhân vật đa dạng và phức tạp của game đối kháng The King of Fighters XV
Motion input cuối cùng sẽ bớt đáng sợ hơn khi bạn đã quen với chúng, nhưng chúng chỉ là khởi đầu của sự phức tạp trong thể loại game đối kháng. Không chỉ cần biết cách thực hiện motion input; bạn còn cần phải học khi nào nên sử dụng các đòn tấn công này, khi nào nên đỡ đòn, cách đọc lối chơi của đối thủ và tận dụng các cơ chế khác để chơi ở cấp độ cao. Nếu muốn chuyên sâu hơn, bạn có thể nghiên cứu dữ liệu khung hình (frame data) của nhân vật để tìm ra điểm mạnh và điểm yếu của từng chiêu thức.
Bản thân game đối kháng đã phức tạp, đó là lý do tại sao một số người chơi coi motion input là một rào cản không cần thiết đối với người mới tham gia thể loại này. Các series game đối kháng thân thiện với người mới như Mortal Kombat và Super Smash Bros. đã chứng minh rằng game đối kháng vẫn có thể mang lại cơ chế sâu sắc và lối chơi thỏa mãn với các lệnh input được đơn giản hóa đáng kể.
Bất chấp những vấn đề này, các motion input truyền thống vẫn được sử dụng rộng rãi trong các series game đối kháng nổi bật như Street Fighter và Tekken. Điều này khó có thể thay đổi trong tương lai gần, vì nhiều người hâm mộ game đối kháng (trong đó có cả tôi) thực sự thích chơi với các motion input phức tạp. Chúng có vẻ khó hiểu và phức tạp một cách không cần thiết, nhưng có một vài lý do khiến người hâm mộ game đối kháng đã dần yêu thích motion input.
Giá Trị Cốt Lõi Của Motion Input Trong Thiết Kế Game Đối Kháng
Như đã đề cập trước đó, một số motion input khó thực hiện hơn những loại khác, nhưng đó là một phần quan trọng trong thiết kế của thể loại này. Game đối kháng thường sử dụng các mức độ phức tạp khác nhau của input như một phương tiện tinh tế để cân bằng bộ chiêu của từng nhân vật. Các đòn tấn công cơ bản cận chiến và tầm xa thường nhanh và dễ thực hiện nhưng gây sát thương nhỏ. Trong khi đó, các chiêu thức mạnh mẽ hơn thường đi kèm với nhược điểm, chẳng hạn như thời gian khởi động chậm, phụ thuộc vào một thanh năng lượng (meter) có giới hạn, hoặc yêu cầu một motion input dài và phức tạp hơn.
Hãy lấy Potemkin từ Guilty Gear Strive làm ví dụ. Một số đòn tấn công nhanh nhất của anh ta là đòn đấm nhảy “Mega Fist” và đòn tấn công tầm xa “Slide Head”, cả hai đều được thực hiện bằng một quarter circle forward đơn giản theo sau bởi một nút bấm duy nhất. Tuy nhiên, những đòn tấn công này được cân bằng bởi thực tế là chúng dễ bị đoán trước, dễ đỡ đòn và gây sát thương khá thấp.
So sánh điều đó với chiêu thức đặc trưng của anh ta, “Potemkin Buster,” yêu cầu bạn thực hiện một chuyển động half-circle vào một lệnh hướng và một nút bấm. Thực hiện thành công và trúng đòn tấn công này sẽ dẫn đến một đòn ôm (command grab) cực kỳ hủy diệt, có thể làm cạn kiệt máu của đối thủ chỉ trong ba đòn.
Cảnh gameplay của Tekken 8 với nhân vật Steve Fox đang tung đòn vào Marshall Law, minh họa các kỹ thuật điều khiển phức tạp
Nếu Potemkin Buster hoặc các chiêu thức gây sát thương tương tự có thể được thực hiện chỉ bằng một nút bấm, hầu hết người chơi sẽ không ngần ngại spam nó trong mọi trận đấu. Sẽ không có động lực để sử dụng các chiêu thức khác hoặc thậm chí các nhân vật khác, dẫn đến một trải nghiệm game mất cân bằng nghiêm trọng (và cực kỳ nhàm chán).
May mắn thay, Guilty Gear Strive và hầu hết các game đối kháng khác đều thiết kế nhân vật của họ xoay quanh những giới hạn của motion input. Các đòn tấn công có độ phức tạp cao hơn sẽ có biên độ lỗi lớn hơn, nhưng việc thực hiện thành công chúng sẽ được đền đáp bằng một kết quả mạnh mẽ. Do thời gian cần để nhập lệnh, bạn sẽ không phải lúc nào cũng có cơ hội thực hiện các chiêu thức này, buộc bạn cũng phải sử dụng các đòn tấn công yếu hơn với thời gian khởi động nhanh hơn hoặc các input đơn giản hơn. Thiết kế này cho phép các nhân vật game đối kháng sở hữu cả những đòn tấn công cực kỳ mạnh mẽ mà không làm cho phần còn lại của bộ chiêu của họ trở nên lỗi thời.
Motion input cũng cho phép các nhân vật game đối kháng sở hữu danh sách chiêu thức đa dạng và phong phú. Một nút bấm có thể được sử dụng cho nhiều đòn tấn công đặc biệt khác nhau dựa trên các lệnh định hướng tương ứng. Tương tự, cùng một chuyển động định hướng có thể được sử dụng cho các đòn tấn công khác nhau, tùy thuộc vào các nút bấm theo sau.
Ngay cả khi bạn bỏ qua tác động của chúng đối với việc cân bằng game và sự đa dạng của nhân vật, motion input vẫn mang lại cảm giác thỏa mãn khi thực hiện. Khi bạn đang vội vàng thực hiện một chiêu thức phức tạp trong một trận chiến, việc tung đòn thành công mang lại cảm giác cực kỳ xứng đáng. Input càng khó thực hiện, bạn càng cảm thấy tuyệt vời khi không mắc lỗi giữa trận đấu.
Cũng cần lưu ý rằng motion input đã được chuẩn hóa nhiều hơn so với những gì hầu hết mọi người nhận ra. Phần lớn các game đối kháng 2D đều mượn các motion input và toàn bộ nguyên mẫu nhân vật từ các series Street Fighter và The King of Fighters. Nếu bạn bắt đầu chơi nhiều game đối kháng khác nhau hoặc thậm chí gắn bó với cùng một series, bạn sẽ thấy rằng các input bạn học được từ một game có thể được sử dụng trong nhiều game khác. Theo cách này, motion input khiến game đối kháng có vẻ dễ tiếp cận hơn nếu bạn có thể vượt qua rào cản học hỏi ban đầu.
Hơn hết, motion input mang lại một chất lượng cảm giác vật lý mà các sơ đồ điều khiển khác không thể tái tạo. Việc các ngón tay của bạn di chuyển nhanh chóng khi bạn tung ra một loạt fireball hoặc chuẩn bị cho một cú đấm hủy diệt giúp bạn cảm thấy gắn kết hơn nhiều vào trò chơi so với việc chỉ đơn giản là nhấn đi nhấn lại cùng một nút. Điều này cũng làm cho quá trình thử và sai để học các input này trở nên thú vị hơn rất nhiều, ngay cả khi một số game cực kỳ khó để thành thạo.
Tương Lai Của Motion Input: Hướng Tới Sự Tiếp Cận Dễ Dàng Hơn
Game đối kháng luôn nổi tiếng là không thân thiện với người chơi mới, nhưng các bản phát hành gần đây đang nỗ lực thay đổi điều đó. Cùng với việc tập trung lại vào việc mang lại nội dung chơi đơn (single-player content) đáng kể và các hướng dẫn chi tiết cho người mới, các game đối kháng hiện đại đã bắt đầu sử dụng một giải pháp thay thế thân thiện với người mới cho các motion input truyền thống.
Các điều khiển thân thiện với người mới không phải là điều gì mới mẻ đối với game đối kháng, nhưng chúng trong quá khứ thường không thực sự hữu ích. Ultimate Marvel vs. Capcom 3 và Guilty Gear Xrd Rev 2 đều có các chế độ điều khiển “simple” hoặc “stylish” cho phép người chơi thực hiện các chuỗi tấn công đẹp mắt chỉ bằng cách nhấn các nút tấn công. Mặc dù dễ sử dụng hơn, các chế độ này cũng hạn chế bạn sử dụng một số chiêu thức hoặc thực hiện các combo phức tạp. Các chế độ này về cơ bản đặt một rào cản cho người chơi và cuối cùng không đáng để sử dụng trừ khi bạn chưa bao giờ chạm vào một game đối kháng.
Các nhân vật trong Street Fighter 6, tựa game tiên phong với các tùy chọn điều khiển hiện đại giúp người mới dễ tiếp cận hơn
May mắn thay, một số game gần đây như Street Fighter 6 và Fatal Fury: City of the Wolves đã cải tiến ý tưởng này với các điều khiển “modern” của họ. Cũng giống như các điều khiển “simple” được thấy trong các tựa game cũ, điều khiển “modern” là một giải pháp thay thế thân thiện với người mới cho motion input, nhưng chúng không bị hạn chế nhiều như vậy. Thay vì loại bỏ hoàn toàn motion input, nhiều lệnh đã được đơn giản hóa để dễ dàng và nhanh chóng thực hiện hơn.
Bảng so sánh chi tiết giữa chế độ điều khiển Classic và Modern trong Street Fighter 6, thể hiện sự đơn giản hóa các lệnh motion input
Các chế độ điều khiển hiện đại không phải là một giải pháp hoàn hảo, vì chúng cũng cho phép các đòn tấn công mạnh mẽ như command grab của Zangief trong Street Fighter 6 được thực hiện nhanh hơn nhiều. Để cân bằng điều này, chế độ cũng loại bỏ một số chiêu thức của mỗi nhân vật, mặc dù vẫn có đủ lựa chọn để đảm bảo mỗi nhân vật có một số linh hoạt trong lối chơi của họ khi sử dụng điều khiển hiện đại.
Tương tự, các phiên bản gần đây trong các series game đối kháng nổi tiếng “khó nhằn” cũng đã tinh gọn bộ chiêu của nhân vật và đơn giản hóa các input của họ. Các nhân vật “gimmicky” nhất của Guilty Gear, như Ramlethal với hai thanh đại kiếm và Jack-O tập trung vào phòng thủ theo kiểu “tower-defense”, đã được tinh gọn cơ chế độc đáo của họ trong Guilty Gear Strive. Những nhân vật này ban đầu có lối chơi khác biệt hoàn toàn so với phần còn lại của dàn nhân vật Guilty Gear, nhưng bộ chiêu hiện tại của họ trong Strive lại có cảm giác gần gũi hơn nhiều với phần còn lại của game.
Series The King of Fighters đã tái thiết kế nhiều motion input khó nhất của họ để dễ thực hiện hơn trong KOF XIV và XV. Tuy nhiên, những tựa game này vẫn giữ lại một số truyền thống của series bằng cách giữ lại “pretzel motion” đáng sợ của đòn “Raging Storm” của Geese Howard và sự phức tạp chóng mặt của bộ chiêu phi truyền thống của Ángel.
Nếu motion input từng khiến bạn chùn bước khi muốn thử sức với game đối kháng trong quá khứ, thì bây giờ chính là thời điểm thích hợp nhất để bạn cho thể loại này một cơ hội thứ hai. Game đối kháng đang dễ tiếp cận hơn bao giờ hết, và ngay cả những series “hardcore” nhất cũng đang bắt đầu “nới lỏng” hơn.
Tuy nhiên, tôi vẫn khuyến nghị bạn nên thử chơi với sơ đồ điều khiển Classic (truyền thống). Ban đầu có thể cảm thấy khó khăn, nhưng đó chắc chắn là cách chơi thú vị và thỏa mãn nhất nếu bạn sẵn sàng bỏ công sức luyện tập.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về motion input trong game đối kháng và liệu bạn có sẵn sàng thử thách với các kỹ thuật này không nhé!
