Khi nhắc đến “arcade stick” hay tay cầm arcade, hình ảnh đầu tiên hiện ra trong tâm trí chúng ta thường là một cần gạt (lever) mạnh mẽ đi kèm với một dãy nút bấm. Tuy nhiên, trong thế giới game đối kháng và các thể loại đòi hỏi độ chính xác cao, một xu hướng mới đang dần khẳng định vị thế: bộ điều khiển leverless hay còn gọi là all-button controller – những thiết bị không cần cần gạt, mà thay vào đó là một lưới các nút bấm hoàn toàn.
Thoạt nhìn, lợi ích của những chiếc “bàn phím arcade không cần cần gạt” này có vẻ không rõ ràng. Nhưng một khi hiểu được những ưu điểm độc đáo mà chúng mang lại, bạn có thể sẽ trở thành một tín đồ mới của phương pháp điều khiển tiên tiến này. Các bộ điều khiển leverless không chỉ là một lựa chọn thay thế thú vị mà còn là một công cụ mạnh mẽ giúp nâng tầm kỹ năng chơi game của bạn.
Bộ Điều Khiển Leverless: Giải Pháp Thay Thế Ưu Việt Cho Tay Cầm Arcade Truyền Thống
Những thiết bị này được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau: leverless controller, all-button controller, hay button box. Dù tên gọi là gì, điều rõ ràng là việc loại bỏ cần gạt để chuyển sang một bố cục hoàn toàn bằng nút bấm có thể nâng cao trải nghiệm chơi game của bạn. Thể loại game đối kháng (fighting games) nói riêng đã chứng kiến sự chấp nhận đáng kể của loại tay cầm này, nhưng nhiều thể loại game khác cũng có thể hưởng lợi. Dưới đây là những lý do chính.
Tay cầm arcade 8BitDo với cần gạt truyền thống cho Nintendo Switch và PC
Tay cầm arcade 8BitDo cho Switch là một ví dụ điển hình của bộ điều khiển arcade cao cấp, được thiết kế cho Nintendo Switch và PC. Nó sở hữu bố cục cổ điển với các nút và cần điều khiển có độ phản hồi cao, có thể tùy chỉnh, hoàn hảo cho những người đam mê game đối kháng và game retro.
Tối Ưu Tốc Độ Phản Hồi: Lợi Thế Quyết Định trong Game Đối Kháng
Cũng giống như các cần gạt analog hoặc joystick truyền thống, cần gạt trên một tay cầm arcade (fight stick) có độ trễ vật lý nhất định. Điều này đơn giản là do thời gian cần thiết để cần gạt di chuyển từ vị trí trung tâm cho đến khi kích hoạt một trong các công tắc microswitch định hướng.
Bộ điều khiển all-button Razer Kitsune trên bàn làm việc, thể hiện thiết kế không cần cần gạt
Với một leverless pad, bạn kích hoạt trực tiếp các công tắc này mà không cần thông qua cần gạt trung gian, do đó mức độ độ trễ đầu vào (input lag) được giảm đi đáng kể. Mặc dù sự khác biệt này có thể chỉ thực sự rõ rệt ở cấp độ chuyên nghiệp, nhưng nếu bạn mong muốn cạnh tranh, đây có thể là một trong nhiều lợi thế giúp bạn giành chiến thắng khi mỗi khung hình (frame) đều có ý nghĩa. Điều này đặc biệt quan trọng trong các tựa game đối kháng đỉnh cao, nơi phản ứng nhanh nhạy là chìa khóa.
Kiểm Soát Hướng Siêu Chính Xác cho Game 2D và Bullet Hell
Trong các thể loại game như platformer 2D và bắn súng bullet hell, việc kiểm soát hướng chính xác là tối quan trọng. Các bộ điều khiển all-button tỏa sáng ở đây, vì bạn có thể nhập các lệnh chính xác mà không cần phải vật lộn với độ nhạy hoặc phạm vi di chuyển của cần gạt. Đối với các game 2D scrollers, nơi bạn có thể cần thực hiện các thao tác nhập hướng nhanh và cụ thể (ví dụ: xuống-trái hoặc lên-phải), một bộ điều khiển không cần cần gạt đảm bảo độ chính xác cao, giúp bạn tránh sai lầm và kiểm soát hành động tốt hơn.
Người chơi tận hưởng Super Street Fighter II Turbo trên Steam Deck, minh họa cho game đối kháng 2D
Thực tế, nhiều người chơi game chuyên nghiệp đã sử dụng các bộ điều khiển này không chỉ trong game đối kháng mà còn ở các cấp độ khó điên rồ của Mario Maker trên YouTube, nơi một sai lầm nhỏ nhất cũng dẫn đến thất bại. Điều này chứng tỏ những lợi thế vượt trội của chúng. Về cơ bản, nó giống như một D-Pad được nâng cấp, nơi bạn có thể đặt một ngón tay lên cả bốn hướng cùng một lúc.
Thiết Kế Công Thái Học Vượt Trội: Thoải Mái Chơi Game Dài Lâu
Các bộ điều khiển dạng hộp nút bấm (button-box controllers) có thể mang lại sự thoải mái hơn cho những người chơi gặp phải tình trạng căng thẳng ở tay hoặc cổ tay khi sử dụng các loại tay cầm khác. Các nút được bố trí theo một kiểu mẫu dễ tiếp cận, cho phép vị trí đặt tay thư giãn, giảm căng thẳng lên cổ tay và ngón tay, khiến chúng trở thành lựa chọn vững chắc cho những ai chơi game trong thời gian dài.
Ngoài ra, có rất nhiều người đơn giản là không thể thực hiện các chuyển động cổ tay cần thiết để sử dụng cần gạt truyền thống. Vì vậy, trong một số trường hợp, các thiết bị này cũng có thể được xem xét như một công cụ hỗ trợ tiếp cận (accessibility tool) quan trọng, giúp mở rộng cộng đồng game thủ.
Khả Năng Nhận Diện Đồng Thời Nhiều Nút Bấm: Thao Tác Phức Tạp Dễ Dàng
Một trong những tính năng nổi bật của bộ điều khiển all-button là khả năng nhận diện đồng thời nhiều lần nhấn nút. Trong các trò chơi yêu cầu các tổ hợp nút phức tạp, đa nút hoặc các thao tác nhập liệu liên tiếp nhanh chóng, thiết kế của bộ điều khiển all-button giúp những hành động này trở nên dễ dàng. Rõ ràng, một cần gạt truyền thống chỉ có thể kích hoạt các microswitch theo một hướng tại một thời điểm và theo trình tự khi bạn xoay nó. Ngược lại, việc nhấn đồng thời nhiều nút trên leverless controller mở ra khả năng thực hiện các combo và kỹ năng phức tạp một cách mượt mà và nhanh chóng hơn nhiều.
Tay cầm gamepad cổ điển với D-Pad chi tiết, tượng trưng cho khả năng điều khiển hướng bằng nút
Tùy Biến Switch Đa Dạng: Cá Nhân Hóa Trải Nghiệm Điều Khiển
Một số bộ điều khiển dạng hộp nút bấm, như Haute42 B16 được nhắc đến ở bài viết gốc, có mối liên hệ mật thiết với bàn phím cơ và thường sử dụng cùng loại switch cơ học có thể thay nóng (hot-swappable switches) mà bạn sẽ tìm thấy trong một bàn phím gaming. Điều này có nghĩa là bạn có thể lắp đặt các loại switch và keycap phù hợp nhất với sở thích và ngân sách của mình.
Bộ điều khiển leverless Haute42 B16 sử dụng các phím cơ học, minh họa cho khả năng tùy chỉnh switch
Tương tự như việc tìm kiếm loại switch cơ học hoàn hảo cho bàn phím gõ phím, hầu hết người chơi nghiêm túc có lẽ sẽ thử nhiều loại switch khác nhau trước khi tìm thấy loại phù hợp nhất với mình. Thậm chí, bạn có thể không muốn sử dụng cùng một loại switch cho tất cả các nút điều hướng hoặc nút hành động. Các mẫu khác sử dụng các nút arcade stick thông thường ở phía điều khiển hướng của thiết bị, nơi bạn cũng có thể lựa chọn loại nút mình muốn thay thế, giống như với một arcade stick truyền thống.
Những Điều Cần Lưu Ý Khi Chuyển Sang Leverless Controller
Nếu những bộ điều khiển leverless này tuyệt vời đến vậy, tại sao không phải ai cũng sử dụng chúng? Có một vài lý do chính. Đầu tiên, nếu bạn đã quen chơi game bằng cần gạt cả đời, đường cong học tập khi chuyển sang leverless controller có thể khá khắc nghiệt. Việc học lại từ đầu có thể là một thách thức lớn đối với những người đã dành hàng nghìn giờ để trở thành người chơi có tính cạnh tranh cao.
Thứ hai, trong một số giải đấu, chúng có thể không được phép sử dụng hoặc có những giới hạn nhất định. Đáng chú ý là không được phép thực hiện những hành động mà cần gạt không thể làm được, chẳng hạn như cung cấp đầu vào ở hai hướng đối diện cùng một lúc (ví dụ: trái và phải) hoặc cho phép bạn hủy bỏ đầu vào theo cách mà cần gạt không cho phép. Những quy định này sẽ được nêu rõ trong luật của bất kỳ giải đấu nào, và bạn sẽ cần luyện tập với một bộ điều khiển được thiết lập tuân thủ.
Bộ điều khiển Razer Kitsune cao cấp, đại diện cho dòng sản phẩm leverless có giá thành không hề rẻ
Những chiếc leverless pad (như Razer Kitsune) cũng có giá thành khá đắt đỏ, chủ yếu là do quy mô sản xuất còn hạn chế. Trong khi có hàng triệu linh kiện arcade stick như cần gạt Sanwa trên thị trường chỉ với vài đô la mỗi chiếc, và nhiều người thậm chí còn tự chế các hộp nút bấm bằng cách ghép nối các bộ phận và vỏ in 3D, thì các leverless pad vẫn là một phân khúc khá ngách.
Kết Luận
Mặc dù bộ điều khiển leverless vẫn còn khá chuyên biệt và không dành cho tất cả mọi người, nhưng nếu bạn là người yêu thích game đối kháng, các tựa game platformer 2D, hay bất kỳ thể loại nào thường hoạt động tốt nhất với D-Pad và không yêu cầu di chuyển 3D, thì bạn nên ít nhất tìm hiểu về sự tồn tại của những chiếc tay cầm đột phá này. Chúng mang lại tốc độ phản hồi vượt trội, độ chính xác cao trong điều khiển hướng, công thái học tốt hơn và khả năng tùy biến đa dạng, có thể thay đổi hoàn toàn cách bạn trải nghiệm game.
Đừng ngần ngại khám phá thêm và có thể thử trải nghiệm một chiếc leverless controller để cảm nhận sự khác biệt. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về loại tay cầm chơi game mới mẻ này và liệu bạn có sẵn sàng chuyển đổi không nhé!
