Với sự bùng nổ của làn sóng hoài niệm, TV CRT (Cathode Ray Tube) đã trở thành “chén thánh” đối với nhiều game thủ muốn tái hiện trọn vẹn cảm giác chơi game retro từ những năm 80, 90. Chất lượng hình ảnh sắc nét, màu sắc sống động và đặc biệt là độ trễ gần như bằng 0 mà các màn hình hiện đại khó lòng sánh được, đã khiến TV CRT trở lại mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc tìm mua một chiếc TV CRT phù hợp không hề đơn giản, đặc biệt khi bạn phải đối mặt với vô số lựa chọn và những thông tin nhiễu loạn. Bài viết này của thichcongnghe.net sẽ chỉ ra những sai lầm phổ biến mà bạn cần tránh, giúp bạn có được chiếc TV CRT ưng ý nhất để đắm chìm vào thế giới game cổ điển.
Sai lầm 1: Mua TV CRT Màn Hình Phẳng – Lợi Bất Cập Hại?
Nếu bạn từng sở hữu một chiếc TV CRT vào giữa những năm 2000, có thể bạn sẽ nhớ cảm giác phấn khích khi được trải nghiệm màn hình phẳng, thoát khỏi hiệu ứng “mắt cá” (fishbowl effect) của các TV màn hình cong truyền thống. Thời điểm đó, màn hình phẳng được coi là một bước tiến lớn. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các chuyên gia, TV CRT màn hình phẳng lại tiềm ẩn nhiều nhược điểm đáng cân nhắc, đặc biệt là khi chơi game retro.
Vấn đề lớn nhất của TV CRT màn hình phẳng là “hình học chùm tia điện tử” (beam geometry). Để tạo ra hình ảnh trên một bề mặt phẳng, các chùm tia điện tử phải đi theo một đường cong phức tạp hơn nhiều so với màn hình cong. Điều này dẫn đến tình trạng hình ảnh dễ bị méo mó, đặc biệt là ở các góc màn hình, tạo ra hiệu ứng “gương soi nhà cười” (funhouse mirror effect) khi các đường thẳng bị biến dạng lúc di chuyển từ giữa ra rìa màn hình. Hiện tượng này đặc biệt dễ nhận thấy khi chơi các tựa game 2D retro có nhiều cảnh cuộn ngang hoặc cuộn dọc.
Ngoài ra, TV CRT màn hình phẳng thường nặng và cồng kềnh hơn do cần được gia cố thêm để chống nổ ống tia cathode. Một số diễn đàn công nghệ còn gợi ý rằng chúng có tuổi thọ và độ bền kém hơn so với TV CRT màn hình cong, mặc dù chưa có bằng chứng xác thực.
Đối với những người chủ yếu muốn chơi game 3D retro (như Gamecube, PlayStation 1 & 2), màn hình phẳng có thể là lựa chọn chấp nhận được. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ muốn sở hữu một chiếc TV CRT duy nhất cho cả game 2D và 3D, một mẫu màn hình cong truyền thống sẽ mang lại trải nghiệm tổng thể tốt hơn và ít gây khó chịu về hình học.
Sai lầm 2: Ưa Chuộng TV CRT Kích Thước Lớn – Gánh Nặng Thực Sự
Đây là một sai lầm mà nhiều người mới chơi game retro thường mắc phải, và đôi khi là do “lỡ tay” mua phải. TV CRT chưa bao giờ đạt được kích thước màn hình thực sự lớn như các TV LCD/OLED hiện nay, đơn giản vì trọng lượng và kích thước của chúng tăng lên quá nhanh. Đó là lý do tại sao các kỹ sư phải phát triển TV chiếu sau (rear projection TVs) để đáp ứng nhu cầu màn hình lớn cho rạp hát tại gia.
Điển hình là chiếc TV CRT lớn nhất từng được sản xuất – Sony PVM-4300, với ống hình 45 inch và nặng tới 200kg (440lbs). Một YouTuber có tên Shank Mods đã từng săn lùng và vận chuyển “quái vật” này từ Nhật Bản về nhà.
TV CRT Sony PVM-4300 kích thước khổng lồ và thông số kỹ thuật
Bản thân tác giả bài viết gốc cũng từng “lỡ dại” mua một chiếc Sony Trinitron 34 inch nặng gần 70kg (150lbs) và phải chật vật với nó. Chiếc TV này dù mang lại trải nghiệm tuyệt vời nhưng đã “hành hạ” sống lưng của anh không ít.
TV CRT Sony Trinitron 34 inch của tác giả đang chiếu hoạt hình Ninja Turtles
Nếu bạn muốn sở hữu một chiếc TV “khủng” như vậy, hãy cân nhắc kỹ về không gian và khả năng vận chuyển. Đối với hầu hết mọi người, một chiếc TV CRT có kích thước từ 21 đến 27 inch sẽ là lý tưởng. Nếu bạn chọn màn hình chuyên nghiệp PVM (Professional Video Monitor), kích thước thường chỉ từ 9 đến 14 inch.
Sai lầm 3: Chấp Nhận TV Chỉ Có Cổng Composite – Chất Lượng Kém
Tiêu chuẩn kết nối phổ biến nhất trên TV CRT là Composite, với ba đầu cắm màu vàng (video), trắng và đỏ (âm thanh).
Hình ảnh bộ dây cáp Composite phổ biến để kết nối TV CRT
Vấn đề với cổng Composite là nó gửi tất cả thông tin màu sắc và độ sáng trong một tín hiệu duy nhất. Khi TV xử lý tín hiệu này, các thông tin có thể bị chồng lấn, tạo ra hiện tượng nhiễu và vệt mờ trên màn hình. Đối với game thủ, nhược điểm lớn nhất của Composite là hình ảnh thường bị “mờ nhòe” và có vẻ “leo” (crawling). Dù có thể chấp nhận được nếu ngồi xa màn hình, nhưng khi chơi game, chúng ta thường ngồi gần hơn và các khuyết điểm này trở nên rất rõ ràng.
Do đó, lý tưởng nhất là bạn nên tìm một chiếc TV có cổng S-Video. Cổng này tách thông tin màu sắc và độ sáng thành hai tín hiệu riêng biệt, mang lại chất lượng hình ảnh sắc nét và ổn định hơn đáng kể so với Composite.
Cáp S-Video chính hãng Sony PlayStation 2 để nâng cao chất lượng hình ảnh
Nếu may mắn, bạn có thể tìm thấy một chiếc TV hỗ trợ Component video (tách dữ liệu hình ảnh thành ba kết nối riêng biệt), VGA, hoặc SCART (phổ biến ở châu Âu). Bất kỳ tùy chọn nào tốt hơn Composite đều đáng để bạn cân nhắc.
Sai lầm 4: Chọn TV CRT Độ Phân Giải Cao (HD CRT) – Không Tối Ưu Cho Game Retro
Bạn có thể nghĩ rằng những chiếc TV HD đầu tiên đều là màn hình phẳng LCD, nhưng vào cuối kỷ nguyên CRT, đã có những mẫu HD CRT, thậm chí là màn hình rộng. Những TV này có thể nhận và hiển thị tín hiệu lên tới 1080i (xen kẽ) và là lựa chọn tốt cho các máy chơi game như PlayStation 3, kết nối qua cáp Component hoặc thậm chí là HDMI trên một số mẫu.
Tuy nhiên, những chiếc HD CRT này lại thường không phù hợp cho việc chơi game retro. Chúng thường gặp khó khăn trong việc hiển thị đúng độ phân giải 240p – một độ phân giải phổ biến của các máy console cũ như NES. Ngoài ra, chúng có bộ xử lý hình ảnh (scaler) khá thô sơ, gây ra độ trễ đáng kể khi bạn cấp cho chúng một tín hiệu không phải là 1080i hoặc độ phân giải mà TV được thiết kế.
Một trong những ưu điểm lớn nhất của TV CRT là độ trễ gần như bằng 0. Nếu bạn phải cấp tín hiệu HD cho TV và chịu độ trễ, thì việc sử dụng màn hình LCD hoặc OLED phẳng hiện đại có lẽ là lựa chọn tốt hơn.
Điều này không có nghĩa là HD CRT không đáng mua. Khi kết hợp với các máy console HD phù hợp hoặc các phương tiện truyền thông HD như đĩa Blu-ray, những chiếc TV này vẫn có thể mang lại hình ảnh tuyệt đẹp. Nhưng đối với game retro nói riêng, chúng tiềm ẩn nhiều cạm bẫy. Thay vào đó, bạn có thể tìm kiếm một chiếc EDTV (Enhanced Definition TV), vốn cung cấp độ phân giải hình ảnh cao hơn và hỗ trợ quét lũy tiến, đồng thời vẫn tương thích tốt với nội dung 240p. Tuy nhiên, những chiếc EDTV này khá hiếm trên thị trường.
Mẹo hữu ích: Thử nhiều từ khóa tìm kiếm khác nhau
Sai lầm lớn cuối cùng mà nhiều người mắc phải không liên quan đến bản thân chiếc TV, mà là cách tìm kiếm để mua được một chiếc TV CRT cũ với giá tốt. Bạn nên tránh các từ khóa quá rõ ràng như “retro gaming”, “TV CRT”, “vintage”, vì những người bán đã nắm bắt được nhu cầu của game thủ retro và thường hét giá cao, ngay cả với những chiếc TV không thực sự tốt.
Để tìm được “món hời”, hãy thử sử dụng các thuật ngữ ít phổ biến hơn như “TV thùng”, “TV cũ”, “TV ống”, hoặc thậm chí là các từ khóa địa phương không liên quan đến game. Rất nhiều người bán chỉ muốn thanh lý những chiếc TV cũ kỹ đã trở thành gánh nặng trong nhà, và sẵn sàng cho đi hoặc bán với giá rất rẻ.
Kết luận
Thế giới game retro trên TV CRT mang lại một trải nghiệm độc đáo và đầy hoài niệm mà các công nghệ hiện đại khó lòng tái tạo. Từ những vấn đề về hình học trên màn hình phẳng, gánh nặng của TV kích thước lớn, đến sự kém chất lượng của cổng Composite hay độ trễ không mong muốn trên HD CRT, mỗi lựa chọn đều có những thách thức riêng. Nắm vững những sai lầm phổ biến này sẽ giúp bạn tránh được những “cú lừa” không đáng có và chọn được chiếc TV CRT hoàn hảo cho bộ sưu tập game retro của mình.
Dù nguồn cung TV CRT đang dần cạn kiệt, nhưng nếu may mắn tìm được một chiếc phù hợp, bạn sẽ có được những năm tháng tận hưởng niềm vui bất tận. Hãy chia sẻ kinh nghiệm săn lùng hoặc những kỷ niệm của bạn với TV CRT trong phần bình luận bên dưới nhé!
