Trong bối cảnh ngành công nghiệp game ngày càng phát triển với hàng loạt tính năng “hiện đại”, thông tin Nintendo Switch 2 sẽ tiếp tục vắng bóng hệ thống thành tựu (achievement system) như PlayStation Trophies hay Xbox Achievements đã khiến nhiều game thủ ngạc nhiên. Tuy nhiên, đối với những người yêu thích trải nghiệm chơi game thuần túy, đây lại là một quyết định đáng hoan nghênh. Nintendo vẫn đang kiên định với triết lý của mình: gameplay là trên hết, và việc không có thành tựu chính là yếu tố then chốt giúp bảo vệ giá trị cốt lõi đó, đặc biệt là khi đối tượng độc giả tại Việt Nam ngày càng quan tâm đến chất lượng trải nghiệm game.
Tại Sao Việc Thiếu Thành Tựu Lại Làm Nên Sức Hút Của Nintendo Switch Đời Đầu?
Nintendo đã duy trì truyền thống không có hệ thống thành tựu trên các nền tảng console của mình, và Switch 2 không phải là ngoại lệ. Phó Chủ tịch phụ trách “trải nghiệm người chơi và sản phẩm” của Nintendo đã khẳng định dứt khoát “không” khi được hỏi về khả năng Switch 2 sẽ có achievements. Quyết định này, dù gây bối rối cho một bộ phận game thủ đã quen với các tính năng “hiện đại” này, lại chứng minh Nintendo vẫn giữ vững định hướng phát triển sản phẩm của mình.
Nintendo Switch với Joy-Con màu xanh và đỏ, tượng trưng cho trải nghiệm chơi game thuần túy không thành tựu.
Với những người đã từng trải nghiệm cả Switch và các hệ máy khác, việc thiếu vắng thành tựu trên Switch đời đầu là một điểm cộng lớn. Hệ thống achievement trên các nền tảng khác thường được đặt ở vị trí nổi bật trong giao diện người dùng, trong các ứng dụng liên quan đến tài khoản game, khiến chúng ta khó lòng bỏ qua dù có thể “tắt thông báo”. Điều này không chỉ gây phiền toái mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến thiết kế game, bởi nó dễ dàng khai thác hệ thống phần thưởng dopamine trong não bộ người chơi, tách rời khỏi trải nghiệm gameplay thực chất. Các nhà phát triển có thể bị thôi thúc “nhồi nhét” game bằng những bộ sưu tập vô nghĩa hay các nhiệm vụ phụ không cần thiết, chỉ để câu kéo người chơi tiếp tục, thay vì tập trung vào giá trị cốt lõi của game.
Nintendo Vẫn Luôn Ưu Tiên Trải Nghiệm Gameplay Thuần Túy
Quyết định không bổ sung hệ thống thành tựu của Nintendo không phải là sự từ chối “đi cùng thời đại”, mà là sự từ chối pha loãng chất lượng game và tránh những động cơ thiết kế game lệch lạc mà achievement mang lại. Nhìn chung, các tựa game của Nintendo là những ví dụ điển hình về việc đặt trải nghiệm gameplay làm trọng tâm.
Cảnh game The Legend of Zelda: Breath of the Wild, minh họa sự thành công của game Nintendo dựa vào gameplay cốt lõi.
Dù có những phần tùy chọn khuyến khích người chơi khám phá hoặc thử nghiệm những điều mới lạ, nhưng không hề có áp lực từ bên ngoài để hoàn thành những mục tiêu đó. Các tựa game của Nintendo phải tự thân đủ hấp dẫn để giữ chân người chơi. Minh chứng rõ ràng nhất là hàng nghìn giờ chơi mà game thủ đã dành cho The Legend of Zelda: Breath of the Wild, tự mình đẩy giới hạn của hệ thống gameplay và khám phá mọi ngóc ngách bí mật, tất cả đều không cần đến bất kỳ achievement nào.
Máy chơi game Nintendo Switch với thiết kế đặc trưng, biểu tượng của triết lý tập trung vào gameplay.
Việc không phải dành thời gian hay tài nguyên thiết kế để tạo ra những danh sách “việc cần làm” cho người chơi, giúp Nintendo tập trung hoàn toàn vào việc xây dựng một thế giới game phong phú và sáng tạo, nơi người chơi có thể tự do trải nghiệm theo cách của mình.
Hệ Thống Thành Tựu: Một “Chất Độc” Ngấm Ngầm Với Ngành Công Nghiệp Game
Khi hệ thống achievement mới ra đời và phổ biến, nhiều người xem chúng là vô hại. Tuy nhiên, theo thời gian, chúng ta đã chứng kiến cách các tựa game thay đổi để đáp ứng sự tồn tại và hiệu quả của achievement, biến nhiều trò chơi trở nên kém hấp dẫn hơn.
Xbox và PlayStation đặt cạnh nhau, đại diện cho các hệ máy console có hệ thống thành tựu phức tạp.
Thậm chí, trên các diễn đàn game và mạng xã hội, không thiếu những ví dụ về việc game thủ quan tâm đến achievement hơn cả bản thân trò chơi. Họ từ chối chơi game không có thành tựu, hoặc không có “Platinum Trophy” tương đương trên PSN. Một vòng xoáy so sánh xã hội độc hại cũng hình thành, khi một số người không coi một trò chơi là hoàn chỉnh trừ khi họ đạt được tất cả các achievement.
Một người đang chơi game trên điện thoại, minh họa các chiêu trò tâm lý trong game miễn phí và game có achievement.
Nhiều “thợ săn trophy” còn cày cuốc qua những game họ không hề thích chỉ để kiếm thành tựu, hoặc “đẩy” số lượng trophy bằng cách mua và hoàn thành các tựa game “shovelware” (game kém chất lượng, thường được phát hành chỉ để người chơi dễ dàng kiếm trophy Platinum). Sony đã phải cấm hành vi này vào cuối năm 2022 để bảo vệ uy tín của nền tảng.
Game thủ vui vẻ với tay cầm chơi game, thể hiện niềm vui thực sự khi chơi game mà không bị áp lực thành tựu.
Với việc thẳng thắn nói không với achievement, Nintendo đang tránh xa tất cả những lộn xộn này, và đây là một quyết định đúng đắn, góp phần giữ gìn sự trong sạch cho văn hóa chơi game.
Nintendo Nên Tiếp Tục Đi Con Đường Riêng Của Mình
Quan điểm cho rằng Nintendo sẽ hưởng lợi và thu hút thêm người chơi nếu có achievement dường như là một lập luận không mấy thuyết phục. Đặc biệt là khi Switch đã là console bán chạy thứ hai trong lịch sử, thậm chí có thể vượt qua PlayStation 2 để giành vị trí dẫn đầu trong tương lai.
Chiếc xẻng nhỏ cắm trên mặt đất, biểu tượng của khái niệm "shovelware" trong ngành game.
Thật khó để hình dung một kịch bản mà Switch có thể thành công hơn nữa, và việc thiếu achievement chắc chắn sẽ không gây bất kỳ tổn hại nào cho triển vọng của Switch 2. Đối với Nintendo, không có nhược điểm nào cả. Còn đối với những người chơi game thực sự, những người yêu thích trải nghiệm chứ không phải việc hoàn thành những danh sách tùy tiện, đây hoàn toàn là một điểm cộng.
Các hình vẽ minh họa "dark patterns" trong thiết kế game, làm người chơi bị thao túng bởi hệ thống thành tựu.
Kết luận
Quyết định giữ vững lập trường không có hệ thống thành tựu trên Nintendo Switch 2 của Nintendo là một bước đi thông minh và đáng trân trọng. Nó không chỉ bảo vệ trải nghiệm chơi game thuần túy, khuyến khích sự khám phá tự do của game thủ, mà còn giúp tránh xa những cạm bẫy thiết kế game tiêu cực và thói quen chơi game độc hại mà hệ thống achievement đôi khi mang lại. Đối với cộng đồng game thủ Việt Nam, những người ngày càng đánh giá cao giá trị thực sự của trò chơi, đây là minh chứng cho thấy Nintendo vẫn luôn đặt niềm vui và sự sáng tạo lên hàng đầu.
Bạn nghĩ sao về quyết định này của Nintendo? Liệu bạn có muốn Switch 2 có hệ thống thành tựu hay không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới!
